พัฒนาลูกน้อยด้วยเปียโน ตอนที่ 3 (ด้านอารมณ์)

ตอนที่ 3 การเคลื่อนไหวของตัวโน้ตทำให้เกิดอารมณ์ต่างๆ

            ตัวโน้ตเคลื่อนไหวก่อให้เกิดจังหวะ  จังหวะทำให้เกิดอารมณ์

            ความคิดที่เคลื่อนไหวก่อให้เกิดการสัมผัส  การสัมผัสทำให้เกิดอารมณ์

           สนุกสนาน เบิกบาน สำราญใจ อยากรู้อยากเห็น โกรธ หงุดหงิด ฉุนเฉียว ก้าวร้าว ดื้อกลัว อิจฉา  คร่ำเคร่ง ลองลอย  เบื่อ กังวล เป็นอารมณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในเด็ก (ดูเหมือนด้านลบจะมีมากกว่า) การที่ผู้ใหญ่ปิดกั้นไม่ให้แสดงอารมณ์บางอย่างนั้นทำให้เด็กต้องเก็บกดอารมณ์เหล่านั้นไว้  ต่อไปถ้ามีโอกาสเขาก็จะแสดงอารมณ์เหล่านั้นออกมา  ผู้ใหญ่บางคนอาจมีความเห็นที่แตกต่างโดยให้เด็กได้มีโอกาสแสดงอารมณ์ต่างๆ เหล่านี้อย่างเต็มที่ จนบางครั้งเด็กติดการแสดงอารมณ์บางอย่างที่ไม่ดีจนเป็นนิสัย  อีกทางหนึ่งคือการให้เด็กรู้จักอารมณ์  รู้จักชื่อเรียก  รู้จักกาลเทศะในการแสดงอารมณ์ต่างๆ  รู้จักเปลี่ยนแปลงอารมณ์  และสุดท้ายรู้จักจัดการกับอารมณ์ที่เกิดขึ้นอย่างสร้างสรรค์  ทางนี้เป็นทางที่ผู้ใหญ่คงต้องออกแรงและใช้ความคิดกันหน่อย  ส่วนผลลัพธ์จะดีหรือไม่นั้นไม่มีใครกำหนดได้ (แต่น่าจะดีที่สุด)  เพราะสุดท้ายแล้วก็อยู่ที่ตัวเด็กเองว่าจะแสดงอารมณ์ต่างๆ  ออกมาอย่างไร

            การนำเปียโนมาช่วยพัฒนาเรื่องอารมณ์ต่าง ๆ ของเด็ก  ที่มีทั้งทางด้านบวกและด้านลบทำให้เราไม่ต้องให้เด็กสัมผัสกับอารมณ์ผ่านตัวบุคคล  ซึ่งถ้าเป็นอารมณ์ในด้านบวกคงไม่มีผลอะไรมาก  แต่ถ้าเป็นอารมณ์ในด้านลบการให้เด็กเรียนรู้ผ่านตัวบุคคลคงไม่ใช่เรื่องน่าสนุกซักเท่าไหร่  ดังนั้นหากเราใช้เปียโนมาเป็นสื่อช่วยการเรียนรู้ในเรื่องอารมณ์ของเขาคงจะดีไม่น้อย

            การนำเปียโนมาเป็นสื่อนั้นบางท่านอาจยังนึกภาพไม่ออก ดังนั้นจะขอยกตัวอย่างซักเรื่องหนึ่งเช่น การใช้ไม้เรียว ไม้เรียวเป็นอุปกรณ์หนึ่งในหลายๆ อย่างที่ช่วยการเรียนรู้ของเด็กมาตั้งแต่สมัยโบราณ  (ปัจจุบันหลายท่านอาจเห็นว่าล้าสมัย หรือ ไม่ได้ให้ความสำคัญกับอุปกรณ์ชิ้นนี้แล้ว)  ซึ่งหากไม่มีไม้เรียวแล้วให้เด็กเรียนรู้อารมณ์จากมือของพ่อแม่โดยตรง  คงไม่มีผลอะไรมาก  ถ้าเป็นการอุ้มชู  จูงไปเที่ยว  แต่หากต้องตีโดยใช้มือคงไม่ดีซักเท่าไหร่  ในข้อนี้ไม้เรียวจึงคล้ายกับเปียโนที่คอยเป็นสื่อในการแสดงอารมณ์ทางด้านลบ

            อีกเรื่องหนึ่งก็คือการเล่นกีฬา  หากเราตีแบด  ไม้แบดกับลูกแบดก็เป็นสื่อในการแสดงอารมณ์ได้เหมือนกัน  เช่นเวลาโกรธ ก็ตีแรงๆ  เวลามีอารมณ์สร้างสรรค์  ก็เล่นแบบวางแผน  หรือ หากเราเล่นบาสเก็ตบอล  ลูกบอลก็เป็นสื่อ  แต่อาจนำมาใช้ในการแสดงอารมณ์มากไม่ได้ เพราะมีการรับส่งลูกระหว่างบุคคล ซึ่งถ้าต้องการแสดงอารมณ์ทางด้านลบควรส่งเสริมให้แสดงออกอย่างสร้างสรรค์

            การนำเปียโนมาเป็นสื่อในการสอนเรื่องอารมณ์  ตอนแรกควรมุ่งเน้นไปที่การกดตัวโน้ตเป็นจังหวะต่างๆ  เพื่อให้รู้ว่าจังหวะนี้แสดงออกถึงอารมณ์อะไร  เรียนจังหวะง่ายๆ  ที่สื่อถึงอารมณ์ในเชิงบวกเป็นส่วนใหญ่  เพื่อให้เขารู้สึกสนุกกับการเล่นเปียโน  แล้วจึงให้เรียนรู้ในจังหวะที่หลากหลายและต่อเนื่องกันเป็นบทเพลง  จนกระทั่งเด็กมีความสามารถทางด้านเปียโน จึงค่อยเรียนรู้อารมณ์ในบทเพลงที่มีความละเอียดมากขึ้นตามลำดับ

            แม้เปียโนจะใช้เป็นสื่อในการเรียนรู้เรื่องอารมณ์ได้เป็นอย่างดี  ตั้งแต่อารมณ์พื้นฐานไปจนถึงอารมณ์ในระดับสูง  แต่อย่าลืมว่าทุกอุปกรณ์ก็มีข้อจำกัดแตกต่างกันออกไป  การได้เรียนรู้โดยใช้วิธีการต่างๆ  และอุปกรณ์ที่หลากหลายย่อมส่งผลต่อความรู้ความเข้าใจของเด็กได้มากกว่า

           

                                                                                                       ครูฤทธิ์  จิตพัฒฯ